Esperanto Retradio: Iksodo
Iksodo
| iksodo.mp3 Listen on Posterous |
En Aŭstrio ĉiujare dum printempo aperas grandaj afiŝoj kiuj atentigas pri la danĝero de infekto je meningito per mordo de iksodo kaj alvokas al vakcinado. Mi ĝis nun neniam sekvis tiun averton ĉar mi ne metis min en danĝeron trairante arbaron aŭ arbustaron. Nun mi ja promenas tra arbaro sed mi vestas min per longa pantalono kaj fermita ĉemizo kaj atentas ĉiun tuŝiĝon sur la korpo. Sed mi konscias ke la danĝero tamen restas.
Jen do bona okazo por pritrakti la temon de iksodoj. La sekvan priskribon mi trovis en Vikipedio.
Iksodo (Ixodes) estas genro de traĥeuloj el la ordo de akaruloj, kiu vivas sur herbo, arbetoj kaj gramo, sed suĉas sangon de mamuloj.
Ĝi transigas mikrobojn ke kaŭzas malsano de Lyme (Borrelia) kaj makula febro (Rickettsia rickettsii).
Ĝi forte multiĝas, se la vintro estas milda, la somera varmeta, pluva.
En Hungario vivas ekz. 42 specioj, sed la danĝerajn malsanojn (kiel la virusan meningiton kaj la bakterian morbon de Lyme) disvastigas nur la kutima iksodo. Sed tiuj malsanoj akireblaj eĉ per trinko de bovo-, kapro-, ŝafolakto.
La piko de la iksodo ne estas rimarkebla, ĉar iksodo anastezas la haŭton de viktimo antaŭ la piko. Ĝi nur suĉas la sangon en la unuaj kelkaj horoj, tiam oni povas ankoraŭ eltiri ĝin, tiam ĝi ankoraŭ ne infektas la homon. Sed post 4-6 horoj, ĝi infektas la homajn histojn. Laŭ ĝeneralaj spertoj, nur ĉiu 1000-a iksodo infektokapabla per meningita viruso kaj nur ĉiu 10-a per bakterio de la Lyme-malsano. La infekton montras ruĝiĝo ĉirkaŭ la pikloko.
Oni povas vakcini kontraŭ meningita infekto (la 2-a vakcino sekvas la unuan post 1-3 monatoj kaj la 3-a vakcino sekvas la duan post unu jaro. Tio protektas la homon kontraŭ la infekto de meningito por 3 jaroj. Kontraŭ la malsano de Lyme (boreliozo) ne ekzistas preventa vakcino.
Oni devas eviti la herbaron kaj arbarojn iksodoriĉajn, sed enirinte tian lokon oni devas bone sin vesti (longa pantalono, ŝtrumpeto, blanka ĉapelo). La iksodoj povas atendi la viktimojn fine de herbo, tiel evitindas kuŝi al inter la herboj.
Comments
Post a Comment